اساتید و چهره‌ها
استاد دکتر سیاوش آزادی: هنر فرش را به دنيا هديه كرده‌ايم؛ نه دانش آن را
آنچه در ادامه می آید مطالبی است که دکتر سیاوس آزادی 20 سال پیش طی سخنرانی کوتاهی، به عنوان نقطه ضعفی جدی برای فرش دستباف ایران به آن اشاره و تاکید می کند. در فاصله این سال ها گرچه تلاش های ارزنده ای از سوی پژوهشگران و نویسندگان درباره فرش دستباف در جهت شناخت تاریخ و ارزشهای فرش و دستبافته های ایران صورت گرفته ولی همچنان پاسخ درخوری به این نیاز از سوی ایرانیان داده نشده است. جای تاسف است که در زمانه ای که دسترسی به منابع و اطلاعات دچار تحولی اساسی گردیده و بخش بزرگ و قابل اعتنایی از اطلاعات به سهولت و سرعت قابل دسترسی است، پرداختن به علم فرش و تیین آن تا این اندازه مغفول و محجور مانده است. آنچه امثال آزادی به آن اهتمام ورزیده اند بررسی و تحقیقی است که برای کمترین جزء آن باید رخت سفر بسته و رنج و هزینه سفر تقبل می کرده اند. آنها نه تنها راه سختی را پیمودند، بلکه مسیر و راهی گشودند به دنیای علم و شناخت فرش و چگونگی مواجهه و بررسی این پدیده هنری بر آمده از فرهنگ بومی ما ایرانیان. هر میزان سپاسگزاری و قدردانی برای ادای دین به او و سایر پژوهشگران به معنای واقعی کلمه ناچیز است. بهترین قدردانی مطالعه دستاوردهای ایشان و ادامه راهی است که او و امثال او به سختی تمام فرا روی ما گشودند. قدردان این تلاش ها باشیم.
سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
سياوش آزادي: هنر فرش را به دنيا هديه كرده‌ايم؛ نه دانش آن را هر آنچه مورد استفاده اروپاييان در زيبايي‌شناسي است، در وجود فرش نهفته است
فرش را عشاير ابداع كرده و تحت شرايط استثنايي يك هنر استثنايي به‌وجود آمده است كه به شهرها و دربار نيز وارد شد.
دكتر سياوش آزادی ـ محقق و پژوهشگر ـ عصر چهارشنبه اول آبان ماه 1382، در برنامه سخنرانی در موزه فرش ايران، درباره شناخت قالی‌های آذربايجان و هريس سخن گفت. آزادي با اشاره به اينكه ما شرقی‌ها هنر فرش و نه دانش فرش را به دنيا هديه كرده‌ايم، گفت: دانش فرش كه از دانش زيبايی در اروپا شروع شده بود، تصور میكرد كه اين هنر مانند معماری، مجسمه‌سازی و نقاشی كه در اروپا در دربار و كليسا شكل گرفته، در شرق نيز در دربار ايجاد شده است؛ اما بايد بگويم فرش را عشاير ابداع كرده و تحت شرايط استثنايی يك هنر استثنايی به‌وجود آمده است كه به شهرها و دربار نيز وارد شد.
وی تنها اهميت دادن به فرش‌های بعد از دوره صفوی را اشتباه خواند و اظهار داشت وظيفه موزه‌ها نشان دادن فرش‌های صفوی نيست، بلكه بايد فرش‌های ناشناخته را نه فقط به دنيا، بلكه به ايرانيان معرفی كرد. زيرا ما با فرش‌های بعد از كلاسيك در زندگی روزانه خود آشنا هستيم و آنچه غرب درباره از بين رفتن فرشبافی در ايران پس از صفويه می‌گويد، تنها در مورد فرش درباری صدق میكند.
اين محقق و پژوهشگر فرش ادامه داد: هر آنچه مورد استفاده اروپاييان در زيبايی‌شناسی است، در وجود فرش نهفته است و می‌توان گفت اين هنر در زندگی نقش بزرگی داشته است.
وی در ادامه به توضيح درباره‌ی انواع فرش‌های مناطق آذربايجان غربی و شرقی چون هريس، سراب، بخشايش، مهربان و اهر پرداخت و گفت: يكي از كارشناسان اروپايي به‌نام ادواردز ادعا میكند كه فرش‌های قبل از كلاسيك در ايران كتيبه‌دار نبوده و استفاده از پشم شتر در فرش‌های ايرانی هيچ جايگاهی نداشته است. درحاليكه همدان، سراب و كرمانشاه از جمله محل‌هايی هستند كه بافت فرش با پشم شتر در آنها رايج بوده است. هرچه فرش‌ها قديمی‌تر باشند، هويت خود و بافندگان خود را بهتر نمايان می‌سازند.
آزادی در پايان با نمايش اسلايدهايی از انواع فرش‌ها، به اثبات ادعای خود پرداخت و خبر داد: كتابی درباره فرش‌های آذربايجان غربی و منطقه اردبيل مربوط به دوره كلاسيك 1540 ميلادی در حال تهيه دارم كه تا حدود دو سال ديگر آماده چاپ خواهد بود.
جمع‌آوری فرش‌های هنری، شناسايی جغرافيايی محل‌های مورد بحث، شناسايی با طرز بافت امروزی حوزه‌های مورد پذيرش و اينكه آيا هنوز بستگی به كارهای بافت قديم موجود است يا خير؟ و بررسی نزديكتر فرش‌های انتخابی شده تا اندازه‌‌ای كه بتوان با اطمينان با آنها كار كرد، از جمله فصل‌های اين كتاب خواهد بود.
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها