اساتید و چهره‌ها
کوتاه از دکتر سیاوش آزادی
سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
سیاووش آزادی (Siawosch Ulrich Azadi) یکی از کارشناسان برجسته فرش جهان و کلکسیونر فرش است او در حالی که هنوز در هامبورگ تحصیل می‌کرد، تجارت فرش شرقی را آغاز کرد.
پرداختن به آثار هنری بافته شده برای او کاملاً جدید نبود، زیرا پدرش کلکسیونر فرش‌های زیبا بود. با فروش فرش‌هایش، کنجکاوی او نسبت به این کالا و شناخت آن بیشتر شد. خودش می‌گوید: «نقوش بیشتر تغییر می‌کند و تنوع زیادی دارد، سپس نوبت به شناخت رنگ‌ها و مواد می رسد. تخصص در فرش شرقی همیشه باید با طرح، رنگ و مواد به عنوان بخشی از تحلیل ساختاری سروکار داشته باشد، اگرچه مورد دوم نیز می‌تواند بسیار متنوع باشد، تنها یک تجزیه و تحلیل دقیق می‌تواند اطلاعاتی در مورد قدمت و خاستگاه یک فرش شرقی ارائه دهد.»
در طی تقریباً پنج دهه، در سفرهای بی‌شماری به مشرق زمین، آزادی بسیاری از اشتباهات به‌اصطلاح قالی‌شناسان و متخصصان خودخوانده (که به نوبه خود کاری بیش از کپی برداری از کتاب‌های قدیمی انجام نداده‌اند) را برطرف کرده و دانش تجربی در مورد فرش گردآوری کرده است. چنین سفرهای علمی برای مردی که بخواهد با بافندگان در مورد کار آنها صحبت کند آسان نیست. زیرا مرد اجازه ندارد مستقیم با زنان مردم عشایر صحبت کند. آزادی از خاطراتش در این مورد می‌گوید: «و مردانی که ترجمه می‌کردند، چیزی از کار دستی همسرانشان نمی‌فهمیدند، آنها فقط از فروش سر در می آوردند.»
افراد کمی می‌دانند که علم فرش در حدود سال 1870 در برلین پایه گذاری شد. این سوال پیش می‌آید که چرا این علم در محل مبدا در مشرق زمین پایه گذاری نشده؟ آزادی دلیل آنرا اینگونه توضح می‌دهد: «مردم آنجا این آثار هنری را می‌گذارند و در مورد آن صحبت نمی‌کنند. اتفاقاً درخشندگی رنگ فرش‌های شرقی به دلیل آب و هوای حاکم بر محل ساخت آنها است. در جایی که خورشید یازده ماه می‌تابد، مردمک‌ها کوچکتر و مردم به رنگ‌ها حساس‌تر می‌شوند.»
آزادی تا پایان دبیرستان در تهران زندگی کرد و سپس در هامبورگ ادامه تحصیل داد او تا به امروز در این شهر زندگی می‌کند. مدت کوتاهی پس از اتمام تحصیلات، وارد واردات فرش‌های کهنه و قدیمی شد و در سال 1966 گالری خود را برای فرش‌های کلکسیونی افتتاح کرد. از آن زمان او زندگی حرفه ای خود را وقف علم و تحقیق در زمینه فرش کرده است.
آثار او شامل بیش از 100 مقاله علمی، کتاب و نمایشگاه است. اینکه او در سال 1356 کاتالوگ افتتاحیه موزه فرش تهران با شهرت جهانی و کاتالوگ «مثل گل‌های بیابان» را برای موزه قوم‌شناسی هامبورگ در سال 1993 نوشت، نشان می‌دهد که تخصص او چقدر مورد تقاضا است.
آزادی در سال‌های اخیر بدلیل بیماری، عملا از فعالیت کناره گیری کرده و در منزل خود بستری است و دیدارهای بسیار محدودی دارد. برای این پژوهشگر موفق و پر تلاش آرزوی سلامت و طول عمر داریم.
پی‌نوشت:
کاتالوگ افتتاحیه موزه فرش تهران شامل چهل اثر موجود در موزه فرش (از مناطق بافندگی: کاشان، تبریز، کرمان، افشار و بیرجند) به تنطیم و نگارش سیاوش آزادی، با عکس‌هایی از کامران عدل منتشر شده است. و دربردارنده اطلاعاتی از جمله: جنس تار،پود و پرز؛ رنگ‌های فرش؛ طرح زمینه (متن) و حاشیه؛ کیفیت فرش، کناره فرش و نوع گره‌ها می‌باشد.
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها